USB, uzun adıyla Universal Serial Bus, 1996 yılında piyasaya tanıştırıldığından bu yana çok yol katetti. Intel, Compaq ve Microsoft gibi sektörün devlerinden oluşan USB-IF birliği, bu ilginç ve yeni arayüzün standartlaşmasında önayak oldular. Harici bir güç kaynağına ihtiyaç duymadan bilgisayarınızdan elektrik alabilen, bilgisayarı kapatmaya ihtiyaç duymadan cihazları birbirine bağlayabilen USB çok kısa sürece yaygınlaştı. USB1.1, USB2.0 derken şimdi yepyeni bir standart ile USB yine sahnelerde.
USB arayüzünün yeni nesli USB3.0, diğer adıyla Super-Speed USB, geliştirilmiş yeteneklerinin yanında bir önceki versiyona oranla 10 kat daha hızlı veri taşıyabiliyor ve USB2.0 ile geriye dönük uyumluluğa sahip. Belli ki çevre birimlerinin yeni gözdesi USB3.0, çok hızlı bir şekilde hayatımıza girecek.
Bu yüzden USB3.0’ın neler yapabildiğine kısaca bir göz atmak mantıklı olacaktır. Tabii ki herkesin merak ettiği konu hız. Kısaca hız mevzuğuna değinelim ve gerçek hayatta buna ne kadar yaklaşılıyor buna bir göz atalım. USB3.0 hakkında daha detaylı bilgi sahibi olmak isteyenler lütfen “USB3.0 hakkında bilmeniz gereken herşey” isimli konuya bir göz atsınlar.
USB hız konusunda çok oldukça değişken bir maziye sahip. USB1.x standardında maksimum hız 12Mbps(1.5MB/s) civarlarında gezerken birden USB2.0 ile birlikte hız 480Mbps(60MB/s) civarlarına yükselerek 40 katlık bir artış gösterdi. Şimdi ise USB3.0 ile birlikte yine bir on katlık hız artışı ile 4.8Gbps(600MB/s) hızlardan bahsediliyor.
Ancak USB’nin mazisine bakarsanız teorik olarak ulaşılması gereken maksimum hızlar ile gerçek dünyada elde edilenler arasında en az yarı yarıya bir hız farkı oluyor. USB2.0’da 60MB/s lik hızlardan bahsediliyordu ama en iyi USB kontrolcüleri ve sürücüleri ile bile ancak 25-30MB/s lik gerçek hızlara ulaşılabiliyordu. Eğer aynı şekilde bir beklentiye girersek USB3.0’dan da 300MB/s civarlarında bir hız beklemeliyiz. Bakalım öyle olacak mı?
Testlerimiz için üzerinde NEC’in USB3.0 kontorlcüsünü barındıran Gigabyte GA-790XTA-UD4 anakartını baz alacağız.(Bu anakart aynı zamanda SATA-III standartdı içinde destek veriyor.) Buffalo DriveStation HD-HXU3 USB3.0 harici 1 TB sabit disk ise test sistemimizin ana ekipmanı olacak. Aynı sabit diski USB2.0 ve USB3.0 altında ayrı ayrı test ederek arada ne kadarlık bir hız farkı oluştuğuna göz atacağız.
Önce dilerseniz USB2.0 ile başlayalım. ATTO Disk Benchmark v2.46 ile diski teste tabii tutuğunuzda gördüğünüz gibi en iyi şartlar altında bile ancak 29.9MB/s bir okuma ve 29.1MB/s’lik bir yazma hızına ulaşabiliyor. Bu zaten beklenen bir sonuç, kullandığınız disk ne kadar hızlı olursa olsun USB2.0 arabirimi ancak bu kadarlık bir veri geçirmenize izin veriyor.
Şimdi aynı harici diski bu defa da USB3.0 portuna bağlayarak aynı yazılım ile teste tabii tutalım. Tek yaptığımız USB kablosunu sökerek başka bir porta takmak. Ama gördüğünüz gibi sihir gerçekleşiyor. Aynı disk bu defa 147.7MB/s lik bir okuma ve 147.5MB/s’lik yazma hızlarına kadar erişebiliyor.
Tek bir yazılıma güvenmemek gerekir, testleri bir defa da HD Tune Pro v3.50 ile yineleyelim. Yine önce USB2.0 ile başlayalım. Diskimiz yine ortalamada 28.8MB/s civarlarında bir hız yakaladı.
Bir defada aynı testi yazma hızı için tekrarlayalım. Yine aşağıda gördüğünüz gibi ortalama yazma hızı USB2.0 altında 27.8MB/s olarak gerçekleşiyor.
Şimdi aynı okuma ve yazma testlerini bir defa da USB3.0 portu üzerinden deneyelim. Aşağıda gördüğünüz gibi birden maksimum hız 147MB/s kadar yükseldi. Ortalama okuma hızı ise 117MB/s civarlarında.
Aynı şekilde yazma hızlarınada baktığınızda da yine 102.6MB/s lik yazma hızına ulaşıldığını görüyorsunuz. Yazma hızı çok dalgalanıyor ama yine de ortalama yazma hızında hatırı sayılır bir rakama ulaşıyor.
Kullandığımız harici diskin içindeki 1TB’lık diskin limitleri zaten 150MB/s sınırlarında o yüzden bu test sonuçları çok bir anlam ifade etmiyor diye düşünmeyin. Çünkü saniyede 240MB okuyabilen bir SSD disk ile de test etseniz USB3.0 yine yaklaşık 150MB/s civarlarında bir aktarım hızında kalıyor. Sonuç olarak USB3.0 en azından USB2.0’dan beş kat daha yüksek performans verebiliyor diyebiliriz. SATA ile çok benzer algoritmalar kullanan USB3.0 en az muadil SATA portu kadar hızlı olmuş. 25GB’lık bir HD filmi sadece 70-80sn içinde bir yerden diğerine taşımak günümüzde herkes için oldukça yeterli bir hız.
Henüz USB3.0 kontrolcülerinin yonga fiyatları toptan alımlarda bile 15USD civarlarında. Bu yüzden çok yakında USB3.0 ile tanışmayı beklemeyin ama çok kısa süre içerisinde USB3.0 desteği sunmayan anakart ya da notebook kalmayacağından emin olabilirsiniz.