USB belleklerin yaygınlaşmaya başladığı zamanları sanırım bir çoğumuz hatırlarız. 16 ya da 32MB’lık kapasite sunan modeller bile o zamanın üstün modelleriydi. Bu ürünlerden birine sahip olmak ayrıcalıktı ve floppy disklerin hala kullanıldığı zamanlarda bu ürünlerin sunduğu imkanlar inanılmazdı. Tabii ki o zamanlardaki fiyatlardan ise hiç bahsetmeye bile gerek yok.
Zaman içerisinde özellikle MP3 playerlar ve cep telefonlarının inanılmaz talebi sayesinde bu cihazların içerisinde kullanılan NAND-Flash belleklerin fiyatları inanılmaz düştü. Öyle ki, artık 25ytl’ye 4GB kapasite sunan USB hafızalardan birini satın almanız mümkün. Sadece Apple’ın NAND-Flash hafızlar kullanan ürünlerinden senede 1.9 milyon adet sattığını düşünürseniz bu tip belleklerin sanırım yaygınlığı hakkında daha iyi fikir sahibi olursunuz.
NAND-Flash hafızaların yaygın kullanımı sonucunda fiyatlarındaki hızlı düşüş aynı zamanda yeni kullanım imkanlarıda doğurdu. Bu imkanların en sonuncusu, NAND-Flash hafızalardan oluşturulan bir dizini sabit disk gibi kullanmak. Bu tür disklere SSD(Solid State Drive) deniyor. SSD “Katı Hal Sürücü” olarak Türkçe-leştirilebilir. Böyle denilmesinin nedeni geleneksel sabit disklerin aksine içlerinde hiç bir hareketli parça olmaması.
Bu tür bir kullanımın avantajları çok fazla. Öncelikle sabit diskler ile karşılaştırıldığında inanılmaz bir erişim hızı. Bu hız ortalama bir SSD diskte 0,1-0,2ms civarlarında. Bu hız en hızlı geleneksel sabit diskten bile 15-20kat iyi. İkinci avantaj güç tüketimi. Okuma/Yazma durumlarında yaklaşık 0.45W’lık güç tüketimi. Bu değer de yine geleneksek sabit disklerden onlarca kat iyi. Ayrıca hiç bir hereketli parça içermedikleri için darbelere ve çalışma anındaki şoklarada çok dayanıklılar. Tabii ki bu özellikler onları aynı zamanda taşınabilir bilgisayarlar içinde ideal yapıyor.
“NAND-Flash” hafızalar için, elektriksel olarak yazılıp-silinebilen özel bir hafıza çeşidi diyebiliriz. Ayrıca bu hafıza tipinde yazılan verinin korunabilmesi için herhangi bir elektriksel güce ihtiyacı yoktur. Bu tip belleklerinde her bir hücrenin yazılıp-silinme sayısı sonsuz değildir ancak bu rakam o kadar yüksek ki telaffuz bile edilmez.(yaklaşık 500bin kez)
Aslında NAND-Flash hafıza yongaları tek başına geleneksel sabit diskler ile baş edebilecek kadar hızlı değilller. Ancak SSD disklerin kontrolcüleri NAND-Flash hafıza yongalarının birçoğu ile aynı anda çalışarak hız problemine çözüm getiriyorlar. Bu yapıyı geleneksel sabit diskler ile yapılan RAID dizinlerine benetebilirsiniz.
OCZ 32GB Solid State Drive
İsterseniz lafı fazla uzatmadan OCZ’nin 2.5” lik SSD çözümüne göz atalım. Öncelikle ürün 32GB kapasite sunuyor. Ancak 64GB kapasite sunan bir versiyonuda mevcut. SATA-II arabirimini kullanıyor. Bu da okuma-yazma performası için önemli bir özellik çünkü ilk nesil olarak adledebileceğimiz SATA-I arabirimini kullanan SSD disklerde biraz performans problemi yaratabiliyordu.
OCZ özellikle çok şık bir aluminum kasa yapmış. Ancak bu diskleri alanların büyük bir çoğunluğu bunu bir taşınabilir bilgisayarda kullanacağı için çok fazla süsede gerek yoktu açıkçası. çünkü bu diskler büyük ihtimalle göz önünde çalışmayacak. Bu yüksek SSD disk fiyatlarını daha makul kılabilemk için yapılmış bir makyaj mı acaba? Ama olsun taşınabilir bilgisayarlarda iç güzelliğide önemli 🙂
Şimdi isterseniz birde OCZ’nin iç güzelliğine bakalım. Gördüğünüz gibi SSD’ler mucizevi aygıtlar değiller. İçlerinde basit bir baskılı devre var. Bu devre üzerinde resimde gördüğünüz gibi 8 adet 4GB’lık(Samsung K9WBG08U1M )NAND-Flash hafıza var. Kartın arka yüzü ise bu modelde boş, ancak 64GB modelde arka yüzde de 8 adet hafıza yongası yer alıyor.
Diskin SATA-II kontrolcüsü ve tampon belleğide yine Samsung’un üretimi. Açıkçası dünyanın önde gelen NAND-Flash hafıza yongası üreticilerinden birisi Samsung olduğundan bu durum çok şaşırtıcı değil. Bu arada işlemcilerini kullandığımız AMD’de büyük bir NAND-Flash hafıza yongası üreticii. Lafı fazla uzatmadan şimdi biraz perfromans testi yapalım. Karşılaştırma için biraz acımasızcada olsa OCZ SSD’nin karşısına 3.5” ve en modern mimarilerden birine sahip olan, tek plakada 250GB veri saklayan Seagate ST3250410AS koyacağız.
Perfromansa göz atmak için önce PCMark Vantage’nin disk performansı ölçüm aracını kullanalım. Bu test uygulama yükleme hızından, Vista başlangıç hızına kadar bir çok değere göz atmanıza izin veriyor. Testlerde gördüğünü gibi uygulama yükleme hızı nerede ise geleneksel sabit diske göre sekiz kat hızlı. Genel de tüm testlerde %100’e varan oranda OCZ SSD hızlı, tek istisna Media Center testi.
HDTach ile yapılan ortalama okuma yazma testlerinde de SSD ortalama okuma testinde %5 kadar hızlı iken, ortalama yazma hızında %50 kadar yavaş.
Hemen Sisoft Sandra’nın sabit disk testlerine göz attığınızda okumada yine zaman zaman %100’e varan oranlarda SSD hızlı. Ancak iş yazmaya geldiğinde SSD yine ortalama %50-60 yavaş kalıyor geleneksel sabit diske göre.
Yaptığımız testlerin hepsi sentetik testler. Gerçek hayatta bir uygulama ya da işletim sistemi yüklenirken işler farklı yürüyor. Sistem onlarca hatta bazen yüzlerce farklı noktadan yükleme yapıyor. SSD ise avantajı işte burada ele geçiriyor. Çünkü erişim süresi geleneksek sabit diske göre onlarca kat hızlı. Gecikme süresi ise nerede ise yok. Bu yüzden farkı çok açabiliyor. PCMark Vantage uygulama yükleme hızında bu yüzden sekiz kat kadar hızlı olabiliyor geleneksel sabit diske göre. Aslına bakarsanız SSD bir disk ile geleneksek bir sabit diski birebir bu tür bir hız karşılaştırması ile karşı karşıya getirmek çok mantıklı değil.
Eğer aşağıdaki videoyu izlerseniz aslında SSD bir diskin bir taşınabilir bilgisayarda neler yapabildiğini çok daha iyi anlayabilirsiniz. Bu video herşeyi çok güzel özetliyor.
Sonuç olarak SSD diskler öyle ya da böyle geleceğin taşınabilir bilgisayarlarının vazgeçilmezlerinden biri olacak. Belki daha sonraki zamanlarda PC’lerde de kendilerine kullanım alanı bulabilirler. Şu anda Apple’ın yeni MacAir’ı ya da Lenovo’nun X300’ü standart olarak SSD disk ile geliyorlar.
Şuan için ise yeni ürün oldukları için çok pahalılar. O derece pahalılar ki, 64GB bir yeni nesil bir ürün için Türkiye’de 1200USD gibi bir fiyat ödemek zorundasınız. İncelediğimiz OCZ 32GB ise 650USD’lik bir etikete sahip. Uluslararası piyasada ise fiyatlar 1GB için 15-17USD civarlarında. Pahalılığın tek nedeni yeni olmaları. Yoksa teknoloji özelllikle NAND-Flash hafızada oturmuş durumda. Gün geçtikçe gelişen bir teknoloji ama aslında çok oturmuş ve eski bir teknoloji. Gelişmekte olan kısım bu iş için kullanılan SATA-II kontrolcüleri. Onlarda hızla gelişecektir ve önümüzdeki yıl fiyatlar çok büyük oranda düşecektir.
