Genç bilgisayar kullanıcıları DOS’u hiç duymamış olabilir. DOS deneyimi yaşamış olanlarımız ise muhtemelen bunu sadece Windows’taki Komut İstemi veya PowerShell uygulamaları aracılığıyla kullanmıştır. Microsoft, MS-DOS’u 2000 yılında Windows Me’nin bir parçası olarak güncellemeyi durdurdu, ancak FreeDOS adı verilen bu işletim sisteminin açık kaynaklı bir versiyonunu inşa eden ve sürdüren küçük bir grup tutkulu geliştirici var.
FreeDOS’un Tarihçesi ve Gelişimi
FreeDOS, 1994 yılında geliştiricisi Jim Hall tarafından PD-DOS olarak duyuruldu. Microsoft’un grafik kullanıcı arayüzüne odaklanan Windows işletim sistemine geçişi ile Hall, bu komut satırı tabanlı işletim sistemini canlı tutmak istedi ve bu nedenle metin tabanlı işletim sisteminin halka açık bir versiyonunu (PD) oluşturdu. Kısa bir süre sonra PD-DOS’u FreeDOS olarak yeniden adlandırdı ve bu sistem bugün hala güncellenmektedir.
Güncel Versiyon ve Zorluklar
FreeDOS’un en son versiyonu 1.3’tür ve büyük güncellemeler her dört ila altı yılda bir yayımlanır. Bu geliştirme döngüsü uzun gibi görünebilir, özellikle de Microsoft’un en son işletim sistemleri kadar karmaşık olmadığı düşünüldüğünde. Ancak, bu kadar eski bir yazılım için hala aşılması gereken zorluklar bulunmaktadır.
En büyük zorluk, eski BIOS’tan modern anakartlardaki yeni UEFI firmware’ine geçiştir. Çoğu özel DIY PC yapıları hala bir şekilde BIOS uyumluluğunu korusa da, birçok yeni bilgisayar artık bu özelliğe sahip değil. Ayrıca, Snapdragon X destekli Copilot+ PC’ler gibi ARM tabanlı işlemcilerin tanıtılması, bu donanımın FreeDOS ile uyumlu olmamasına neden olmuştur.
FreeDOS’un Kullanımı ve Öneriler
Jim Hall, FreeDOS’un doğrudan PC’de çalıştırılmasını önermemektedir. Hall, “Bu nedenle FreeDOS’u sanal bir makinede kullanmanızı öneriyoruz,” dedi. “Sanal makineler BIOS sağlar. Pratik açıdan, çoğu insanın yeni bir masaüstü veya dizüstü bilgisayarda, 16 çekirdekli Intel Core Ultra CPU, 32GB bellek, 512GB SSD ve Wi-Fi ile FreeDOS’u çalıştırmak istemediğini düşünüyorum. FreeDOS’u çalıştıracaksanız, muhtemelen ‘retro’ bir bilgisayar deneyimi arıyorsunuzdur, bu yüzden FreeDOS’u daha eski bir PC’ye kurmanız daha olasıdır.”
Günümüzde, FreeDOS’u doğrudan çalıştırmak için büyükbabanızın eski IBM PC’sini veya babanızın ilk bilgisayarını bulmanız gerekebilir. Ancak, retro oyunların yükselişi, 40 MHz Intel 386 işlemcilerle çalışan Retro Pocket 386 ve Hand 386 veya Intel 8088 CPU’lu daha eski Book 8088 gibi birkaç ‘yeni’ retro PC’nin piyasaya sürülmesine yol açmıştır.
FreeDOS ve Retro Oyunlar
Doğru donanım veya sanal makine kurulumu ile FreeDOS, Duke Nukem, Commander Keen, Biomenace ve Wolfenstein 3D gibi ikonik retro oyunları orijinal halleriyle çalıştırabilir. Ancak, mevcut FreeDOS versiyonu çoğu klasik DOS uygulamasını yüklese de, eski Windows sürümleri (Windows 3.1 gibi) için bir önyükleyici olarak hizmet edemez. Yine de, FreeDOS’un geliştirilmesi devam ettiği için, bu ve daha fazla işlevselliğin gelecekteki bir sürümde sunulması umulmaktadır.
