8 Ocak 2009’da AMD yeni nesil, 45nm üretim teknolojisine sahip işlemcisi Phenom II’yi resmi olarak duyurdu. Phenom II X4 serisi bu defa karşımıza aslında sadece bir işlemci olarak çıkmıyor. AMD yine komple bir platform olarak karşımıza geliyor. Yani yonga seti + işlemci + ekran kartından oluşan temel bileşenler yeni bir çatı altında yeniden buluşuyorlar.
AMD’nin platform macerası 2007 yılının kasım ayında “Spider” ile başladı. Spider platformu gerçek dört çekirdekli Phenom işlemci, AMD 7xx serisi bir yonga seti ve Radeon 3800 serisi bir ekran kartı bir araya geldiğinde ortaya çıkıyordu. Spider genel sistem performansı ve yetenekleri açısından başarılı bir sistem olsa da, AMD hedeflerini daha ileri götüreceğiniz o zamanlardan belirtiyordu.
Phenom II ile birlikte gelen yeni platformun adı “Dragon”. Dragon platrofmuna dahil olabilmek için Phenom II X4 işlemci, Radeon 4000 serisi bir ekran kartı ve AMD 7xx serisi bir yonga setiniz olması gerekiyor. Şimdiden söyleyelim, Dragon platformu piyasadaki en iyi fiyat/performans oranına sahip sistemlerin tasarlanmasına olanak sağlıyor.
Öncelikle Phenom II işlemcileri 45nm üretim teknolojisine sahipler. Yani AMD 65nm’den 45nm inmiş oldu. Çekirdeğin boyutuda bir önceki nesle göre 285mm2’den 258mm2’ye geriledi. Ancak transistor sayısında durum çok farklı. Phenom II’de bir önce ki halefinde 450 milyon olan transistor sayısı tam 758 milyona yükseliyor.
• AMD Phenom II X4 920: 2.8GHz (14×200) Çarpan kilitli
• AMD Phenom II X4 940 BE: 3.0GHz (15×200) Çarpan kilitsiz
• 45nm DSL SOI (silicon on insulator)
• Yaklaşık 758M transistör
• Yaklaşık 258mm2 çekirdek boyutu
• Maksimum sıcaklık: 62’C
• L1 cache: 64KB code + 64KB data per core (512KB toplam)
• L2 cache: 512KB unified code/data per core (2MB toplam)
• L3 cache: 6MB paylaşımlı (code/data cache)
• 2 x 64-bit hafıza kanalı
• DDR2-1066 ve DDR3-1800 ile 17.1GB/s bant genişliği
• 1 x HT3.0 link, 1.8GHz 16 bit in / 16 bit ile 14.4GB/s bantg enişliği
• 940 pin AM2 ve 0.875-1.5V arası çalışma gerilimi
• Max güç tüketimi 125W TDP
• Fab 36, Dresden, Almaya’da üretiliyor.
Phenom II’de göze çarpan en büyük yeniliklerden biri tampon bellek miktarları. Phenom II işlemciler toplam 512KB L1, toplam 2MB L2 ve 6MB L3 tampon belleğe sahip. Transistör sayısını bu denli arttıran neden de bu tampon bellekler. L3 tampon bellek daha büyük olması yanında ayrıca artık daha da hızlı.
Phenom II’de ayrıca hafıza kontrolcüsünün performansıda arttırılmış. Tampon bellek yönetimi elden geçirilmiş, dallanma tahmin mekanizması elden geçirilerek geliştirilmiş, kayar nokta hesapları yapan bölüm geliştirilmiş, temel çekirdek birimleri elden geçirilerek optimize edilmiş. Yani Phenom II’de kullanılan “Deneb” çekirdeği sadece Agena/Toliman çekirdeği üzerinde birkaç değişiklik yapılmış bir versiyon değil, Phenom II performans için oldukça fazla iyileştirme içeriyor.
Phenom II ile gelen iyileştirmelerin başlıcalarını aşağıdaki gibi sıralayabiliriz.
• 65nm’den 45nm üretim teknolojisine geçildi.
• L3 Tampon bellek 2MB’dan 6MB’a yükseltildi.
• L3 Tampon Bellek eskisinden 2 döngü daha hızlı hale getirildi.
• DRAM hafıza performansı arttırıldı.
• DDR3-1333 desteği getirildi.
• L1+L2 Tampon belleklerin içeriği L3’e taşınarak enerji tasarruf sistemi geliştirildi.
• Dallanma tahmin mekanizması geliştirildi
• Çekirdek içi haberleşme hızı iki katına çıkarıldı.
• Kayar nokta hesaplama birimi geliştirildi.
Phenom II’nin en büyük avantajı ise mevcut AM2 soket yapısı ve DDR2-SDRAM’ler ile çalışabiliyor olması. Sadece bir BIOS güncellemesi, belki bir güncellemeye bile gerek kalmadan Phenom II işlemcileri eski AM2 anakartınızda kullanmanız son kullanıcı için çok önemli bir ayrıntı. Bu sayede ekstra bir masraf yapmadan Phenom II ‘ye geçmeniz olası.
AMD tarafından yayınlanan yukarıdaki grafiği incelerseniz AMD’nin bir önceki neslin en hızlı işlemcisi Phenom X4 9950 ile yaptığı karşılaştırmayı görebilirsiniz. AMD saat darbesi başına daha çok komut işleyebilen optimize edilmiş çekirdeği ile yaklaşık %3 hız avantajı sağlıyor. Çalışma frekansının 3GHz’e çıkması %12 kadar hız artışına neden oluyor. Eklenen 4MB fazladan L3 tampon bellek ise yaklaşık bir %5 sağlıyor, eğer DDR3 hafızaya geçerseniz buradanda yaklaşık bir %5 hız artışı sağlamanız mümkün. Bu oranları üst üste eklerseniz Phenom II X4 940 bir önceki neslin en hızlı işlemcisi Phenom X4 9950’den yaklaşık %20-25 kadar daha hızlı oluyor.
İsterseniz hemen AMD’nin bu dediklerinin doğruluğunu bir sınayalım. Test için bizde Phenom II X4 940 ve Phenom X4 9950 işlemcilerini kullanacağız. Gigabyte MA790GP-DS4H (AMD 790GX + SB750) anakart ve DD2-800(4-4-4-12) hızında hafıza kullandık. Kullandığımız ekran kartı ise Radeon HD4870. İşletim sistemi olarak ise Windows Vista 64bit kullandık.
Test sonuçlarına göz attığınızda genel olarak aradaki performans farkının AMD’nin olması gerektğini söylediği kadar olduğunu görebiliyorsunuz. Özellikle 3D oyunlarda fark %20’lerin üzerine çıkabiliyor. Aynı şekilde video ve ses sıkıştırmada da hız farkı yine %20 lerin üzerinde. PCMark vantage gibi genel sistem performansını ölçmenize izin veren testlerde ise fark %10’lara kadar iniyor. Ancak yine de ortalamada %20 hız farkı yakalanmış olması gerçekten çok önemli bir iyileştirme.
Phenom II ayrıca overclocking(o/c) meraklıları içinde çok şey vaadediyor. Öncelikle 45nm üretim teknolojisine sahip olduğu için büyük bir potansiyele sahip. Zaten Phenom II gelmeden önce o/c konusundaki yatkınlığı hakkında bilgiler gelmeye başlamıştı.
Yukarıda AMD’nin yayınladığı grafiğe bakrsanız AMD zaten Phenom II’nin o/c yeteneklerinin reklamını yapıyor. Eskiden işlemci üreticileri o/c’i önlemeye çalışırken, şimdi insanlar overclocking için özendiriliyolar. Hatta daha kolay overclock yapabilmeleri için direkt olarak üretici tarafından araçlar sunuluyor. AMD Phenom II’nin sadece hava soğutması ile yani klasik tip fanlar ile kolaylıkla 4GHz sınırına yaklaştırılabileceğini söylüyor. Eğer sıvı ile soğutma yöntemlerinden birini seçerseniz işin ucu 5 – 5.5 GHz’lere kadar dayanabiliyor.
Bizde hemen standart bir AMD fanı ile Phenom II’de o/c denemeleri yaptık. Hatta kullandığımız fan Phenom II için önerilmeyen, çok daha eski modellere destek veren bir fandı. Ancak yine de yukarıda resimde gördüğünüz gibi hiç bir voltaj arttırımıda yapmadan Phenom II’yi 3.72GHz’de çalıştırabildik. Bu gerçekten yüksek bi o/c başarımı. İyi bir fan ve biraz voltaj arttırımı le bu değer 4GHz’in üzerine çıkacak gibi gözüküyor. Tabii ki bu da zaten performansı iyileştirilmiş olan bir işlemciden bedavaya daha fazlasını almanıza imkan sunduğu için herkesin hoşuna gidiyor.
Sonuç olarak neresinden bakarsanız bakın AMD Phenom II ile iyi bir iş çıkardı. Mevcut AM2 soketli anakartlarınız ve DDR2-SDRAM’leriniz ile çalışabilmesi büyük bir artı. PhenomII X4 940’ın fiyatının 274 dolar civarlarında olması bekleniyor ki bu da oldukça makul sayılır.
Çünkü en azından sadece işlemcinizi değiştirerek bir yükseltme yapmanıza imkan veriyor. İşin içine overclocking kabiliyetlerinide katarsanız sisteminizde oldukça hatırı sayılır bir işlemci hızı artışı sağlamanız mümkün olabilir.
Phenom II ile daha doğrusu AMD’nin Dragon Platformu ile gerçekten fiyat/performans oranı rakipsiz sistemler tasarlamak mümkün. AMD Phenom II X4 ile Intel Core i7 işlemcileri yakalayamamış olsa da en azından Core2 serisine çok ciddi bir rakip oldu. Fiyat politikasınıda mantıklı sınırlar içinde tutarak en çok satın alınan segmentte ciddi bir pazar payı elde edebilir. Kaldı ki Phenom II mimarisi 2009 içinde daha da gelişecek….
