Günümüz ekran kartlarının grafik işlemcileri bilgisayarlarımızda yer alan en kompleks yapılar. Artık grafik işlemcilerinde kullanılan transistör sayıları Intel ya da AMD’nin popüler ürünlerinin bile birkaç katını bulabiliyor. Tabii ki hal böyle olunca bu yapıları soğutmak başlı başına bir sektör halini aldı..
Artık işlemcilerimiz gibi grafik kartlarındaki grafik işlemcileri içinde özel soğutma sistemleri tasarlanıyor. Standart heatsink+fan ikilileri yanında birçok su soğutma sistemi ekran kartlarınıda soğutacak şekilde tasarlanıyor. Modern grafik kartlarında kullanılan grafik işlemcileri artık 220 milyona varan sayıda transistör, 700-800MHz’e varan çalışma frekansları ya da 500-600MHz’lik hafıza hızlarına erişiyor. Tabi bu şartlar altında özel soğutma sistemlerini kullanmayı zorunlu kılıyor.
Satın aldığınız ekran kartlarının üzerlerindeki soğutma sistemleri teknik yeterlilik sınırlarında üretilmiş maksimum fiyat/performans değerlerine sahip ürünler. Standart ekran kartı soğutucuları üreticinin optimum para harcadığı soğutma sistemleri. Yani başka bir değişle ticari karşılığı olan çözümler.İncelediğimiz Revoltec VGA Cooler gibi ürünler ise fiyat biraz daha göz ardı edilerek maksimum performans için tasarlanmış. Bu yüzden standart ekran kartı soğutucularından daha iyi soğutma performansı sunmalarını beklemek yanlış değil. Bizde Revoltec VGA Cooler’ın neler yapabildiğini görmek için Asus RX800XT ekran kartını kullanacağız. Ekran kartının üzerinde Asus’un tasarladığın ATI’nin referans dizaynının geliştirilmiş bir versiyonu diyebileceğimiz bir soğutucu var.
Boyutlar: 110×88.7×31.6 Heatsink: C1100 Bakır Voltaj: 12V DC Akým: 0.17Amp Güç Tüketimi: 2 watt Fan hızı: 2700 r.p.m. Fan Tipi: Ball Bearing Ağırlık:320gr. Ekstralar: Mavi Led, termal macun |
İlk olarak ekran kartının sıcaklığını standart soğutucusu ile yük altındayken(3Dmark 2005) ölçtük. Uzaktan infrared ile sıcaklık ölçen cihazımız ile farklı noktalardan aldığımız ölçümlerde ortalama 35 derece civarı değerler okuduk. Direk grafik işlemcisi sıcaklığını ölçmek yerine heatsink üzerinden ölçümler aldık. Standart soğutucuyu değiştirdikten sonra da yine aynı şekilde heatsink üzerinden ölçümler yapacağız.
Öncelikle Revoltec VGA Cooler’ı ufak bir hazırlık aşamasından geçirmeniz gerekiyor. Kutusundan 61.0 x 20.0 x 11.0 mm ve 89.5 x 15.0 x 13.5 mm boyutlarında iki ayrı klips çıkıyor. Bu iki klips vasıtası ile bir çok ekran kartına uyum sağlanıyor. Sekiz tane 20 x 20 x 6 mm boyutlarında hafıza çipleri için soğutucu, 18 x 18 mm boyutlarında sekiz tane çift tarflı yapışkan bant(hafıza soğutucuları için), iki tane 5 x 11.4 mm boyutlarında heatsink için özel vida, iki tane 2.5 x 13.5 mm standart vida ve 1.5gr’lık bir termal pasta çıkıyor. Tabi ki 320gr’lık Revoltec VGA Cooler heatsink+fan ikiliside paketin içinde.
Öncelikle eski heatsink’i sökerek grafik işlemcisinin üzerini güzelce temizlemeniz gerekiyor.
Daha sonra Revoltec’in paketinden çıkan termal pastadan bir miktar grafik işlemcisinin üzerine sürün.
Revoltec VGA Cooler’ın üzerindeki koruyucu tabakayı kaldırın.
Revoltec VGA Cooler’ın finishing’i o kadar iyi ki paketden çıkan termal pastayı karşısına koyduğunuzda bir ayna gibi yansıtıyor. Yüzeyin bu kadar pürüzsüz olması oldukça önemli. Çünkü ne kadar pürüzsüz olursa termal pasta ile birlikte uygulandığında ısı iletimi o oranda iyi oluyor.
Daha sonra paketden çıkan iki özel vidayı ekran kartınıza uygun olacak şekilde gerekli yerlere vidalamanız gerekiyor. Asus X800XT için vidaların “1” ile işaretlenmiş yerlere takılması gerekiyor.
Eğer heatsink’i sabitlemeden önce hafıza çiplerinin soğutucuklarını takarsanız ileride ortaya çıkacak montaj zorluklarının büyük ölçüde önüne geçebilirsiniz. Hafıza çipi soğutucularını sabitlemek için ise paketden çıkan çift taraflı yapışkan bantları kullanıyoruz. İşlem oldukça basit sadece birkaç dakika içinde sekiz adet hafıza çipi üzerine soğutucuları sabitleyebiliyorsunuz.
Sonra kartın arakasını çevirerek sadece iki vida ile heatsink’i ekran kartına sabitliyorsunuz. İlk bakışta sadece iki vida ile bu 320gr’lık heatsink yeterince sağlam sabitlenecek mi diye düşünsenizde, motaj bittikten sonra fazlası ile yeterli olduğunu görüyorsunuz.
Fan’a elektrik vermek için ise paketden çıkan çevirici kabloyu kullanmalısınız. Çünkü Revoltec’in fan soketi çok büyük ihtimalle ekran kartınız üzerindekine uymayacaktır. Ancak bu ara kablo ile standart molex 4pin(güç kaynağınızda bolca var) soketlerden birini Revoltec’e elektrik vermek için kullanabilirsiniz.
Ve işlem tamam kullanıma hazır. Değişiklik için geçen ortalama süre yaklaşık 10 dakika kadar. Artık yeniden denemelere başlayabiliriz. Şu an için gözüken tek eski etken eğer PCIe slot’unun hemen yanında bir PCI slot’unuz varsa Revoltec bu slot’u kullanmanızı engelliyor. Çünkü oldukça iri bir soğutucu blok kullanıyor. Ama bu tabi ki bu günümüz sistemlerinde çok da önemli bir dezavantaj değil.
Standart sistemimizi Revoltec VGA Cooler ile değiştirdikten sonra yine yük altında ölçümler aldığımızda ortalama 27 derece civarında sonuçlara ulaştık. Bu değerler aslına bakarsanız şaşırtıcı derecede iyi. Çünkü standart soğutma sistemine göre yaklaşık 7 derecelik bir fark ortaya çıktı ki bu gerçekten önemli bir sonuç.
Revoltec VGA Cooler’ın en büyük avantajlarından biri ise nerede ise tüm ATI ve NVIDIA referans dizaynlarına sadık kalınmış ekran kartlarına uyabiliyor olması. Aşağıdaki tüm liste ile uyumlu. Tabi ki markaların %99’u referans dizaynlara sadık kaldığı için markalarında %99’u ile uyumlu diyebiliriz.
GeForce 3 Ti 200/500
GeForce 4 MX 420/440/460
GeForce 4 Ti 4200/4400/4600/4800
GeForce FX 5200/5500/5600/5700/5900/5950
GeForce 6600/6800/6800GT/6800Ultra
ATI Radeon 9000/9000Pro
ATI Radeon 9200/9200Pro
ATI Radeon 9500/9550/9600/9700
ATI Radeon RX300/600/800
Sonuç olarak Revoltec VGA Cooler standart ekran kartı soğutucusunun performansından memnun kalmayan herkesi büyük ihtimalle tatmin edecektir. 320gr’lık bu dev bakır blok gerçekten oldukça işe yarıyor. Hepsinden güzeli sadece 2700-3000rpm civarlarında dönen fan’ın nerede ise hiç ses çıkarmaması. Ayrıca ekran kartı üzerindeki hafıza çipleri içinde soğutucu aluminum bloklar ile gelmesi büyük bir artı. İster standart soğutma düzeneğinizin sesinden şikayetçi olun, isterseniz overclocking meraklısı, Revoltec VGA Cooler çok büyük ihtimalle sizi tatmin edecektir. Eğer daha fazlasına ihtiyacınız varsa büyük ihtimalle Revoltec VGA Cooler’dan bir sonraki adım su soğutmalı sistemler olacaktır. Revoltec VGA Cooler’ın satış fiyatı ise 33$+KDV olarak belirlenmiş.