“Intel dünyanın bir numaralı vga üreticisi ve satıcısı.” NVIDIA ve ATI’yı düşününce saçma bir cümle gibi gözüküyor değil mi? Ama gerçek bu. Intel sattığı dahili grafik çekirdeğine sahip yonga setleri sayısına bakınca, dünyanın bir numaralı vga üreticisi durumuna geliyor. Tabii ki vga dünyası dahili grafik ve harici grafik olarak keskin bir çizgi ile ayrılıyor ama yine de toplam satışlara baktığınızda durum böyle.
Peki dahili grafik dünyasında durumlar nasıl? Intel , AMD ve NVIDIA’nın dahili grafik çözümleri var. Ancak hepsinde de durum pek parlak değil. Tamam ofis uygulamaları, internet için başarılı ama iş 3D grafiğe ya da günümüz modası olan yüksek çözümlemeli görüntülere geldiğinde sıkıntılar başlıyor.
İşte bu noktada devreye AMD giriyor. AMD yeni DX10 destekli dahili grafik çekirdeğine sahip yonga seti AMD780G ile kuralları değiştiriyor.
AMD780G/SB700
AMD 780G yonga seti yine alışık olduğumuz kuzey köprüsü, güney köprüsü kombinasyonundan oluşuyor. Ancak AMD bu sefer performans yanında, güç tüketiminede önem verdiği için yonga setinde 55nm üretim teknolojisi kullanmış. Bir önceki nesilde AMD690G 80nm üretim teknolojisine sahipken, güney köprüsü olan SB600 130nm üretim teknojisine sahipti.
AMD780G eğer Phenom işlemci kullanırsanız 1.8GHz HT3.0 desteğide sunabiliyor. Eğer Phenom işlemci kullanmıyorsanız standart olarak HT2.0 olarak çalışabiliyor.
AMD780G kuzey köprüsü iki adet görüntü çıkışını aynı anda sürebiliyor. Bu çıkışlar DVI, HDMI, DP ya da VGA olabilir. Toplam 26 adet PCI-Express 2.0 hattı var. Bunların 16 tanesi anakart üzerindeki PCIe grafik kartı slotularına ayrılmış durumda. 780G içerisindeki grafik çekirdeği ise Radeon HD3200 olarak anılıyor. Aslına bakarsanız bu grafik yongası 2400XT’nin(RV610) yonga setine sıkıştırılmış bir hali. Toplam 40 adet Stream işlemcisi içeriyor. Bu rakam güncel ATI grafik çekirdeklerindeki 320 stream işlemcisi ile karşılaştırıldığında az gibi gözükebilir ancak bir çok şeyi başarabiliyorlar. Grafik çekirdeği 500MHz hızında çalışıyor ve sistem hafızanızdan 512MB’lık kısmı kendi kullanımı için adresleyebiliyor.
“grafik çekirdeği 500MHz’de çalışmasına rağmen kolayca 900-1000MHz seviyelerine kadar overclock edilebiliyor. Aynı zamanda 1066MHz’de çalışan iyi bir hafıza ile sistem desteklenirse standart hızlara oranla dahili grafik çekirdeği performansında %30-40’lere varan performans kazançları sağlanabliyor.”
AMD780G’nin en önemli özelliklerinden biride “Hybrid Graphics” desteği. Eskiden dahili grafik çekirdeğine sahip anakartlara harici bir ekran kartı taktığınızda, dahili grafik çekirdeğiniz kullanılmaz durumua gelirdi ve atıl kalırdı. ATI’nın hibrit grafik teknolojisi sayesinde ise eğer 780G’ye bir grafik kartı takarsanız, dahili grafik çekirdeği ve taktığınız harici grafik kartı bir arada çalışabiliyorlar. Yani dahili grafik çekirdeği ile harici grafik kartını Crossfire yapabiliyorsunuz. İleride testlerde göreceğiniz gibi bu sayede 780G üzerine HD3540 gibi ucuz bir grafik kartı takarak crossfire sayesinde 3D grafik performansınızı ikiye katlamanız mümkün oluyor. Tabii ki AMD780G/SB700 ikilisinin yapabildikleri bunlarla sınırlı değil. PCIe 2.0, USB2.0, SATA2, PATA, HS ses gibi güncel teknolojileride bünyesinde barındırıyor.
Sapphire PI-AM2RS780G
Biraz AMD780G yonga setine göz attıkran sonra şimdi isterseniz Sapphire’in AMD780G çözümüne göz atalım. Sapphire PI-AM2RS780G tabii ki AMD780G/SB700 yonga setine sahip bir ürün. Sapphire PI-AM2RS780G microATX fom faktörüne sahip ve 245x220mm boyutlarında nispeten küçük bir anakart. Socket AM2/AM2+ kullanan mevcut tüm AMD işlemcileri destekliyor. Çift kanal DDR2-800 hafıza destekleyen dört slot ile de toplam 8GB hafıza desteği sunabiliyor. Sapphire PI-AM2RS780G gigabit ethernet için Marvel’in M88E056 PCIe gigabit ethernet kontrolcüsünü kullanıyor, ses için ise Realtek’in ALC883 sekiz kanal HD ses yongasına sahip.
Arka panele baktığınızda standart PS/2 klavye ve mouse girişleri yanında 15pin D-Sub VGA ve DVI monitör çıkışlarını görüyorsunuz. AMD780G iki çıkışı aynı anda sürebiliyor. Yani direkt olarak çift monitör ile kullanmak mümkün. Dört adet USB, Gigabit ethernet ve 7.1 kanal HD ses çıkışıda arka panelde yer alıyor.
Sapphire PI-AM2RS780G normalde bu tür giriş seviyesi kartlarıda pek bulunmayan BIOS Postup hata ayıklama göstergesine sahip. Aşağıdaki resimde gördüğünüz bu gösterse bigisayarınız açılırken yapılan testleri size bildiriyor, eğer bir hata ile karşılaşılırsa sadece bu göstergedeki rakamın, kitapçıktaki hata karşılığına bakarak hatayı tespit edebiliyorsunuz.
Dört adet DDR2-800 destekli hafıza slotu toplam 8GB hafıza destekliyor. 24pin ATX güç girişi yanında ise bir adet paralel-ATA ile floppy soketleri konumlandırılmış Ayrıca anakartın üzerinde bir RoHS uyumlu etiketi gözüküyor. Bu etiketin anlamı, anakart üretiminde kurşun içeren bir malzeme kullanılmamış ve Sapphire PI-AM2RS780G doğa ile dost bir anakart demek.
SB700 güney köprüsü içerisine gömülü SATA2 kontrolcüsü sayesinde Sapphire PI-AM2RS780G size altı adet SATA2 soketi sunuyor. Bu soketler ile dilerseniz RAID 0, 1 ya da 0+1 gibi kombinasyonlardan RAID dizinleri oluşturabiliyorsunuz.
Sapphire PI-AM2RS780G bir adet PCIe 16x slotu ile iki adet standart PCI slotuna sahip. Grafik kartı, ethernet, ses kartı gibi bileşenlerin dahil olduğu mikro ATX bir anakartta bu kadar slot yeterde artar bile. Aynı zamanda PCI slotlarını hemen yanında ise dahili USB bağlantıları yer alıyor.
Aşağıdaki resimde gördüğünüz kart ise ortalama 50 dolara satın alabileceğiniz Radeon HD3450. 256MB DDR2 hafızaya sahip. DirectX 10 ve CrossfireX destekli. Şimdi ekran kartı nereden çıktı demeyin. Daha önce bahsettiğimiz gibi AMD 780G yonga seti içerisindeki dahili grafik çekirdeğinin CrossfireX destekli olduğunu söylemiştik. Yani bu da demek oluyorki Sapphire PI-AM2RS780G’e sadece 50 dolarlık bir grafik kartı takarak 3D performansını olduça yukarılara çekmek mümkün.
AMD780G yonga setinin en güvendiği yanlarından biride düşük güç tüketimi yanında aynı anda çift monitör çıkışı destekleyebilecen DirectX 10 destekli grafik çekirdeği. Bu grafik çekirdeği tek başına mevcut dahili çekirdeklerinden güçlü, ancak en güzel yanı harici bir grafik kartı taktığınızda bu çekirdeğin atıl kalmaması ve CrossfireX sayesinde 3D performansınıza katkıda bulunması.
Bu iş o kadar kolay ki, sadece Radeon HD3450’yi sistemimize taktık ve makinamızı açtık. Sistem ikinci ekran kartını tanıdı ve kaynaklar arasına ekledi. Artık tek yapmak gereken ekran kartı sürücülerinden CrossFireX’i aktif hale getirmek. Dilerseniz hemen bunu bir deneyelim. Ve performansa ne kadar katkısı olabileceğine bir göz atalım.
Yukarıdaki grafikteki değerler 3Dmark06 ile standart ayarlarda sadece çözünürlük 1024×768’ye ayarlanarak alınmıştır. İlk değerler AMD780G içerindeki grafik çekirdeği ile alınan sonuçlardır. İkinci değerler Radeon HD3450 grafik kartının Crossfire yapılmadan tek başına aldığı sonuçları gösteriyor. Son değerler ise Crossfire sonuçları.
Gördüğünüz gibi sonuçlar hiç de fena değil. Aradaki fark en az olduğunda %25 civarlarında. Pixel Shader testlerinde büyüyen fark, vertex shader testlerinde bazen ise %100’leri bile geçebiliyor. Sadece 50 dolarlık bir yatırım ile 3D performansınızı bu kadar arttırmak iç fena değil. Hem de bu sayede fazladan iki monitör çıkışına daha sahip olabilirsiniz.
Aynı şekilde HD video oynatımında da Crossfire’ın avantajlarından faydalanmak mümkün. HD video izlerken işlemci kullanımı kullanımı normalde MPEG2 kodlu HD video da %50 civarlarında iken bunu kolayca %33 civarlarına çekmek mümkün. VC-1 kodlamasında ise işlemci kullanımı çok daha aşağılara inebiliyor.
SONUÇ
Sonuç olarak AMD780G yonga seti ile iyi bir iş başarmış. Dahili grafik içeren yonga setlerinde daha iyisini yapabilen henüz yok. AMD bu yonga seti ile birlikte düşük güç tüketimine sahip(45W), 2.5GHz hızında Athlon X2 4850e işlemcisinide çıkartarak giriş seviyesi için komple bir platform oluşturmuş oldu.
Öyle ki bu platform ile PCIe 2.0 gibi güncel altyapıya sahip olmak yanında aynı zamanda hatırı sayılır bir 3D performansı olan, DirectX 10 destekli bir grafik alt yapısına sahip oluyorsunuz. Tabii ki günümüz modası olan yüksek çözümlemeli videolardan da mahrum kalmıyorsunuz. AMD 780G için olumsuz birşeyler söylemeliyim diye kendinizi zorlarsanız sadece Hypertrasport 3.0 kullanmak için Phenom işlemci istemesi kötü diyebilirsiniz.
Bu anlamda Sapphire PI-AM2RS780G ideal bir çözüm oluşturuyor. Satış fiyatı 99 dolar. 99 dolara DirectX 10 destekli bir grafik kartı, biri DVI olmak üzere iki monitör çıkışı, gigabit ethernet, sekiz kanal HD ses gibi tüm yeni teknolojilere aynı anda sahip oluyorsunuz. Eğer 3D performansı tatmin etmezse sadece 50 dolara bir Radeon HD3450 alarak 3D performansınızı iki katına çıkarmak mümkün. Tabii ki daha üst bir seviye bir harici ekran kartı alarak daha ileri gitmenizde mümkün. Ancak bu hali ile bile tüm oyunları düşük çözünürlüklerde ve makul kalite ayarlarında oynamanız mümkün. Ofis uygulamaları ve İnternet kullanımı için ise gereğinden hızlı bir sisteminiz olabilir. İşin en güzel yanı ise bunların hepsini Sapphire PI-AM2RS780G ile 99 dolara halletmeniz mümkün. Ahlon X2 4850e gibi bir işlemci ve 1GB DDR2-800 hafıza ile birlikte çok makul fiyatlara oldukça yüksek perfosmansa sahip bir bilgisayarınız olabilir. Bu anlamda 3D oyunlarla zaten hiç aram yok diyorsanız Sapphire PI-AM2RS780G’dan daha iyi bir fiyat/performans oranı sunabilecek bir anakart bulmanız zor.