Astronomlar, uzayda tüm yıldızlardan yayılan toplam ışığı hesaplamayı başardılar.
Yıldızlar tarafından üretilen optik ve UV ışınlar, yıldızlar sönmüş olsa bile uzayda yayılmaya devam ediyor. Bu da bir “fosil” radyasyon alanı oluşturuyor. Stanford Üniversitesi’nden Marco Ajello, Uzaktaki kaynaklardan ulaşan gamma ışınlarını kullanarak bu fosil radyasyonu ölçmeyi başardıklarını söylüyor.
Astronomlar, uzaydaki yıldızlardan yayılan toplam ışığa “galaksi dışı arka ışık” (extragalactic background light-EBL) adını veriyor. Bu ışık bir kozmik bir sis oluşturuyor ve gamma ışınlarını engelliyor. Ajello ve ekibi, NASA’nın Fermi uzay teleskopu ile 150 kadar blazar galaksiden (merkezinde karadelik bulunan galaksilerden) gelen gamma ışınlarını inceleyerek EBL hesapları yapmayı başardıklarını belirtiyor.
Madde karadeliklere doğru sürüklenirken bir kısmı ışık hızına yakın bir hıza ulaşıyor ve ters yönlere doğru dağılıyor. Işığın Dünya’ya doğru yol alması durumunda ise bu blazar galaksiler özellikle daha parlak görünüyor.
Blazarlar tarafından üretilen gamma ışınları milyarlarca ışık yılı yol alarak Dünya’ya ulaşırken, evrenin tarihi boyunca üretilen yıldız ışıklarının oluşturduğu optik (görünür) ve ultraviyole (morötesi) ışınların oluşturduğu bu sisin arasından geçiyor. Bu sırada gama ışınları yıldızlardan yayılan ışıklarla çarpışıyor ve elektron ve pozitrona dönüşüyor. Bu anda gamma ışını yok oluyor. NASA’ya göre bu süreç gama ışını sinyalinin gücünü “aynı sisli bir havada uzaktaki bir fenerin sönük görünmesi gibi” azaltıyor.
Ancak araştırmacılar, 9.6 milyar yıl öncesi ve günümüz değerleri üzerinden yaptıkları hesaplarla gamma ışınlarındaki bu zayıflamanın bir ortalamasını ölçerek kozmik sisin kalınlığını tahmin edebiliyorlar.
Sonuçlara göre evrendeki ortalama yıldız yoğunluğu, “100 milyar ışıkyılı küp” hacim başına 1.4 yıldız! Yani her kenarı 100 milyar ışık yılı uzunlukta olan bir kutuda toplam 1.4 yıldız var. Bu hesaba göre evrende iki yıldız arasındaki ortalama mesafe de 415o ışık yılı.
Fermi tarafından aktarılan gölge verileri sayesinde evrende oluşan ilk yıldızlar hakkında da bilgi toplanabilecek.
